Problematyka stosowania odesłań (linków) pomiędzy stronami www, a w szczególności zagadnienie legalności embeddingu*, od kilku lat niezmiennie budzą emocje w środowisku internautów. Czy udostępnianie linków do materiałów zamieszczanych w sieci przez osoby trzecie jest zgodne z prawem?
Z punktu widzenia prawa autorskiego kluczowe jest rozstrzygnięcie dwóch kwestii: po pierwsze - czy umieszczenie na stronie linku można traktować jako „publiczne udostępnienie” w rozumieniu prawa autorskiego, po drugie - czy dochodzi do naruszenia praw autorskich w sytuacji, gdy użytkownik po kliknięciu w link ma wrażenie, że treści, do których uzyskał dostęp znajdują się na stronie odsyłającej, a nie na źródłowej? Przedstawione pytania były przedmiotem ostatnich rozważań Trybunału Sprawiedliwości przy okazji sprawy C-466/12 Nils Svensson i in. v. Retriever Sverige AB. Szwedzki sąd apelacyjny, przed którym toczyła się sprawa pomiędzy Retriever Sverige - wydawcą strony internetowej udostepniającej linki odsyłające do artykułów opublikowanych na cudzych portalach oraz Göteborgs-Posten - jednym z większych dzienników wydawanych w Szwecji w formie tradycyjnej oraz elektronicznej, przedstawił Trybunałowi Sprawiedliwości UE pytanie o legalność działania Retriever Sverige polegającego na udostępnieniu linku do artykułów bez zgody dziennikarzy Göteborgs-Posten. Strona powodowa twierdziła, iż pozwana spółka naruszyła jej prawa autorskie, ponieważ użytkownicy klikający na linki odsyłające do artykułów napisanych przez dziennikarzy Göteborgs-Posten mieli mylne wrażenie, że artykuł do którego uzyskiwali dostęp znajdował się na platformie Retriever Sverige.
Rozważana kwestia jest o tyle istotna, że gdyby Trybunał potwierdził fakt naruszenia praw autorskich, każdorazowe utworzenie hiperlinków przez właścicieli stron internetowych lub użytkowników portali społecznościowych wymagałoby uzyskania zezwolenia właścicieli praw autorskich do linkowanego utworu- komentuje Dominika Strupiechowska Junior PR Specialist GRUPA 365 NET. W konsekwencji, za naruszających autorskie prawa majątkowe twórców, należałoby uznać większość użytkowników portali społecznościowych, z użytkownikami facebook’a embedującymi materiały z youtube’a na czele.
Trybunal Sprawiedliwości stwierdził jednak, że udostępnienie linku w taki sposób, jak uczynił to wydawca portalu Retriever Sverige, nie naruszało praw dziennikarzy Göteborgs-Posten. Nie stanowiło ono bowiem czynności publicznego udostępnienia w rozumieniu Artykułu 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29/WE**. Zdaniem Trybunału, kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy miał fakt, iż artykuły napisane dla Göteborgs-Posten były wolnodostępne i w związku z tym, potencjalni użytkownicy strony Retriever Sverige stanowili jednocześnie publiczność Göteborgs-Posten. W konsekwencji nie została spełniona przesłanka nowej publiczności, która implikowałaby konieczność uzyskania zezwolenia na udostępnienie. Inaczej byłoby w sytuacji, w której hiperlink umożliwiałby użytkownikom strony, na której link się znajduje, obejście ograniczeń dostępu zastosowanych przez stronę, na której znajduje się chroniony utwór (np. poprzez opcję dostępu wyłącznie dla abonentów).
W przypadku zatem linkowania do strony zawierającej materiały podlegające ochronie prawnoautorskiej, ale udostępniającej te materiały w sposób nieograniczony, tj. nieokreślonej “publiczności”, linkujący nie będzie dokonywał publicznego udostępnienia i w konsekwencji nie będzie wkraczał w monopol uprawnionego. Co więcej, nie ma znaczenia fakt, czy internauci klikający na link mają wrażenie, że utwór jest im prezentowany ze strony zawierającej link czy z pierwotnego źródła.
* embedding polega na tym, że wraz z udostepnieniem na stronie internetowej lub w polu aktywności użytkownika portalu społecznościowego linku odsyłającego do innej strony, na stronie odsyłającej wyświetla się także miniatura lub fragment treści embedowanej (np. wstęp artykułu z obrazkiem lub miniatura, w którą można kliknąć aby obejrzeć film na youtube).
** dyrektywa 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym.
